BLOG | Laten we wat meer aan ‘wu wei’ doen, dan nodeloos te reguleren

Begin februari riepen we samen met Agoria en de andere telecomoperatoren op tot een ‘New Deal’. We willen volop blijven investeren in digitale netwerken en diensten, maar vragen wel dat de overheid daarvoor het juiste kader schept. Het is schrijnend om amper enkele weken na die oproep vast te stellen dat de uitrol van 5G in onze hoofdstad in gevaar komt door de strenge Brusselse stralingsnorm - die trouwens ook bij de 4G-uitrol al parten speelde. Als we ons land tot de Europese telecomkoplopers willen blijven rekenen, kunnen we het ons niet permitteren om te blijven talmen.

'Wu wei’ is hier mooi op zijn plaats. Wie? Wat? Het is een filosofische stelling uit het taoïsme. Letterlijk betekent het principe: ‘niet doen’ of ‘handelen door niet te handelen’. Manuel Kohnstamm, hoofd corporate affairs bij Liberty Global, het moederbedrijf van Telenet, gebruikte het vorig jaar in een van zijn keynotes rond regulering in de telecomsector. En gelijk heeft hij. ‘Niets doen’ kan soms een doeltreffende techniek zijn om iets groots te verwezenlijken.

“Er is één ding dat de huidige internetgiganten gemeen hebben: ze ontdekten nieuwe kansen op het internet waar er nauwelijks regels waren”, aldus Kohnstamm. “Door de afwezigheid van beleidsmaatregelen zijn er net nieuwe en disruptieve zaken ontstaan.” Dat is een mooi voorbeeld van wu wei. De bedrijfswereld is tot goede dingen in staat, maar wordt soms geremd door goedbedoelde regels die niet altijd het juiste effect hebben.

Natuurlijk moet er een regelgeving zijn, die voorkomt immers chaos of problemen. Maar in de telecomsector is de Belgische mededingingswetgeving al bijzonder uitgebreid en concurrentievervalsing wordt ook efficiënt bestreden. De Belgische consument is heel goed beschermd en concurrentie wordt meer dan ooit aangemoedigd, denk maar aan Easy Switch.

Laten we daarom in België ook wat meer aan wu wei doen. Vergelijk het met de opvoeding van kinderen: laat je ze in een boom klimmen, met het risico dat ze er uit vallen maar wel leren hoe ze moeten klimmen? Of zeg je van bij het begin: ‘Klim niet in de boom!’?’ Zodat ze nooit vallen, maar evenmin ooit leren klimmen?

Giga-investeringen

Dat er in de telecomsector grote stappen nodig zijn, staat buiten kijf. Het gebruik van het datavolume blijft exponentieel toenemen en ook het aantal verbonden toestellen zal door Internet of Things tegen 2020 verdrievoudigen. De Europese Unie heeft daarom tegen 2025 drie grote doelen vooropgesteld om Europa klaar te maken voor een giganetwerk: alle gezinnen moeten toegang hebben tot een netwerk met een internetsnelheid van 100 Mbps en dat klaar is voor een upgrade naar 1 Gbps. Ook scholen, universiteiten, onderzoekscentra, transporthubs, ziekenhuizen en overheidsinstanties moeten een internetsnelheid van 1 Gbps kunnen halen. En in alle stedelijke gebieden, op hoofdwegen en op treinverbindingen moet tegen dan 5G mogelijk zijn.

De Europese Commissie heeft berekend dat die investeringen liefst 500 miljard euro zullen kosten. Dat geld zal voor het overgrote deel van privébedrijven moeten komen. Het is in dat opzicht erg jammer om te zien hoe bepaalde deelregeringen en de Belgische telecomregulator een ongunstig investeringsklimaat creëren door respectievelijk de uitrol van 5G in onze hoofdstad te bemoeilijken en door steeds strengere regels op te leggen rond de groothandelstoegang tot de kabel.

Hun regulering staat haaks op het beleid van de federale regering en de Europese Commissie dat juist investeringen wil stimuleren om België op het vlak van digitalisering aan de kop van het Europese peloton te houden.

Meer impact door wu wei

Nochtans doen we in ons land ons uiterste best om met de besten te kunnen wedijveren. In 2016 investeerde de telecomsector liefst 1,6 miljard euro of zo’n 217 euro per inwoner. Uit een onderzoek van Arthur D. Little uit 2017 blijkt dat elke euro die in netwerken geïnvesteerd werd, het BBP 4 tot 8 euro opleverde. De telecomsector is een van de belangrijke stuwende krachten voor de Belgische economie. Bij Telenet alleen al investeren we ongeveer meer dan 25 procent van de omzet in ons netwerk. Zo heeft de sector ook een groot effect op de werkgelegenheid. Elke baan in de telecomsector doet namelijk 1,3 indirecte banen ter ondersteuning van de sector ontstaan.

Toezichthouders en beleidsmakers focussen zich vaak enkel op de consumentenprijzen als maatstaf voor succes en concurrentie. Maar dat is slechts kortetermijndenken. Willen we relevant blijven, dan hebben we concurrentie op vlak van innovatie en investering nodig. Enkel zo zal er competitie op vlak van prijzen zijn. Wat wel duidelijk moet zijn, is dat je moeilijk én de beste infrastructuur in Europa én de laagste prijs kan hebben.

Daarom: wu wei. Door je als overheid van bepaalde actie te onthouden, kan je soms meer impact creëren dan voortdurend regels op te leggen. Het is geen goed idee om te blijven springen van de ene naar de andere regulering. Willen we blijven investeren, dan is er regulatoire stabiliteit nodig. Het is bovendien ook nutteloos om op microniveau strengere regels op te leggen, want vooruitgang houd je niet tegen. Je kan er echter wel te laat mee zijn.

Bronnen:

• ADL studie, 2017
• Agoria (New Deal)