DOK: “Tijdens een revalidatie is de rolverdeling altijd 50-50”
In de vierde aflevering van DOK zoomt Bart Raes in op de intensiteit van het revalidatieproces na een blessure. Kan je zelf iets leren uit blessures? Kan je mirakels verwachten van clubdokters en kinesisten? Hoe belangrijk is de omgeving van de speler bij diens revalidatie? Hoe schat je het risico van een heroptreden in? En hoe sterk leef je mee in zo’n revalidatieproces?
“Nerveus aan de zijlijn staan als die speler voor de eerste keer weer meetraint, ja, dat kan.”
‘Every injury is an opportunity’
De uitspraak van topkinesist Lieven Maesschalk zet de toon in deze aflevering. “Het grootste gevaar is dat je als professional stil blijft staan, dat je niets meer wil bijleren. Je grootste vijand, dat ben jezelf.” Het toont de leergierigheid van een topdokter of -kinesist. Goede doks gaan telkens op zoek naar mogelijke verbeterpunten. “Een blessure is dé manier om de resetknop in te drukken en te werken aan iets waar je voorheen nooit de tijd voor had”, zo zegt BOIC-hoofdarts Johan Bellemans.
Het klopt wel dat sporters én dokters met de juiste ingesteldheid aan de start van de revalidatie moeten komen. “Ik ben erg veeleisend als het op revalidatie aan komt. Er moet gewerkt worden. Voor mij geldt de 50-50-regel: zij moeten evenveel doen als ikzelf. Het gaat dus niet op dat ze gewoon bij ons op de tafel komen liggen en hun lot in onze handen leggen”, zo vertelt Lieven Maesschalk.
‘Het grootste gevaar is dat je niet meer luistert naar je atleet’
Sommige artsen gaan erg ver in het op maat uitwerken van een revalidatietraject. “Ik houd eraan altijd aanwezig te zijn bij de operatie”, zo zegt Stijn Vandenbroucke. “Dan kan ik de familie opvangen. Met hen een band opbouwen, dat is heel belangrijk. Soms fungeer je zelf als familie, bijvoorbeeld bij een Senegalees die ver van huis in zijn eentje moet revalideren.” De medische professionals hebben elk hun eigen manier van werken. “Dat is het mooie aan onze job. Het is een combi van wetenschap en creativiteit. Wetenschap is 1 ding, maar er zijn 500 wegen om naar Rome te gaan.”, zo zegt Lieven Maesschalk. Het is meteen ook een van de valkuilen van de job. “We zijn vaak voorgeprogrammeerd waardoor je riskeert niet meer naar je atleet te luisteren. Als je dan te snel wil gaan, dan kan je veel verkeerd doen.”, aldus Fabienne Van de Steene, kine bij de Red Flames.
Revalidatie is dan ook voor een groot stuk gebaseerd op wederzijds vertrouwen tussen medisch personeel en de speler. Zo maakten arts Geert Declercq en Kevin De Bruyne samen de afweging toen die laatste geblesseerd raakte op het WK. “We overlegden tijdens de rust en beslisten om het toch nog eens te proberen. Toen al snel bleek dat hij niet meer verder kon, stond de blik meteen gericht op de volgende match. Zoiets beslis je samen.”
Of wat te denken van het traject dat Johan Bellemans samen met Nafi Thiam aflegde? “Op een bepaald ogenblik beslisten we dat zij geen speerwerpen meer zou doen tot een half uur voor haar effectieve Olympische worp. Als je samen dat risico durft te nemen, dan moet er al heel veel vertrouwen zijn tussen de medische staf en de atleet.”
‘Er bestaan geen mirakels, wel accelerated recoveries’
Terugkomen na een blessure, het vraagt dus heel wat opoffering en toewijding. Een van die spraakmakende comebacks is die van Axel Witsel. “Axel besliste zelf dat hij in België geopereerd wilde worden door mij als arts. Hij nam daartoe zelf het initiatief bij de clubleiding. Meer nog, hij verhuisde zelfs tijdelijk met zijn hele gezin naar Antwerpen.”, zo vertelt dokter Geert Declercq. “Dat creëren van die eigen biotoop rond de speler, is heel belangrijk”, zo zegt ook Lieven Maesschalk. “Eigenlijk voelde ik na vier maanden vlekkeloos revalideren dat het goed zou komen.” Toch wil geen van beide heren gewag maken van een mirakelgenezing. “Er bestaan geen mirakels. Het is altijd een kwestie van hard werken, geen terugval kennen en op een versnelde manier herstellen.” Als een speler na zo’n revalidatie het speelterrein betreedt, dan is dat even kicken. “We maakten oogcontact toen hij zijn comeback maakte, dat doet je toch iets.” Al zijn heel wat spelers, samen met hun artsen, ook best wel nerveus bij die spelhervatting. Eva Maenhout, sportpsycholoog bij KAA Gent: “Die angst en zenuwen bij een speler zorgen vaak voor een rem op zijn prestaties, voor te veel voorzichtigheid.”
‘Het is belangrijk om altijd eerlijk te blijven communiceren’
Het ogenblik waarop een speler hervat, is soms nog stof tot discussie tussen de medische staf, de trainer en de speler. “Ik heb ooit tegen een coach gezegd dat de speler zou hervallen na 70 minuten als hij hem nu opstelde. En het erge is dat mijn voorspelling uitkwam…”, zo getuigt Chris Goossens. Vaak gaan doks ook in tegen de coaches en trekken zij grenzen wanneer een speler al dan niet mag spelen. “Dat kan je alleen maar doen als je open in gesprek gaat met de trainer en de speler en altijd eerlijk bent met goede argumenten. Dan wijs je hen op de mogelijke risico’s, laat je hen soms de vrijheid om te spelen, maar kan je zelf ook je voet zetten als je oordeelt dat het echt niet verantwoord is dat de speler opnieuw op het veld komt”, aldus Stijn Vandenbroucke.
‘Topsportlichamen zijn fantastisch, maar ze komen er niet vanzelf’
Doorheen de hele uitzending klinkt erg veel bewondering van de artsen en kines ten aanzien van topsporters. “Ja, ik kan nog steeds onder de indruk zijn van een lichaam. Hoe bepaalde atleten hun lichaam kunnen controleren en beheersen, ik vind dat fascinerend.”, zo zegt Fabienne Van de Steene. Het lichaam waar bijna elke clubdokter van onder de indruk is, is dat van Romelu Lukaku. “Ik raakte vooral onder de indruk van Romelu op zijn zestiende. Ik zag hem ooit trappen tegen Davy Schollen. De kracht die hij op die leeftijd etaleerde, was onwaarschijnlijk.”, zo zegt Kristof Sas. Al maakt elke clubdokter ook meteen een kanttekening hierbij.
“Topsportlichamen zijn fantastisch, maar ze komen er nooit vanzelf. Ze zijn altijd het resultaat van keihard werken…”
DOK Aflevering 4 - vrijdag 10 december 2021 om 22u50 op Play Sports Open gratis voor alle Telenet TV-klanten op kanaal 11
De vorige afleveringen van DOK zijn ook beschikbaar in de Telenet TV-theek