Smartphone in de top drie meest populaire communiecadeaus

• 96% van de ouders maakt zich nochtans zorgen over hoe hun kinderen met deze smartphone zullen omgaan
• Toch schakelt 45% geen enkele vorm van ouderlijk toezicht in
• Samen afspraken maken en praten over het online leven is belangrijker dan technische hulpmiddelen

Mechelen, 12 mei 2022 - Een fiets, horloge of envelopje met geld: het blijven populaire cadeaus voor de plechtige communie of het lentefeest. Maar de smartphone is toch bij uitstek hét favoriete geschenk voor de meeste tieners. Dat blijkt uit een grootschalig onderzoek van Indiville in opdracht van Telenet bij 1000 Belgen. Meer dan één op drie van de jonge tieners die een cadeau krijgen, sparen voor zo’n smartphone of krijgen er een van hun ouders. Tegelijk maken bijna al deze ouders (96%) zich zorgen over de online gevaren die bij zo’n toestel komen kijken. Maar bijna de helft (45%) weet niet hoe ze dit toestel kidsproof kunnen instellen. Meer dan drie op vier geeft wel aan minstens één keer per maand het toestel te controleren. “Regelmatig praten en samen afspraken maken, is dan ook belangrijker dan het inzetten van technische hulpmiddelen”, geeft Karen Linten van Mediawijs aan.

De smartphone: krijgen of ervoor sparen

Uit het onderzoek van Telenet blijkt dat bij een plechtige communie of lentefeest nog steeds een groot cadeau hoort. Bij de ouders is het populairste geschenk de smartphone: ruim één op drie (36%) geeft zo’n toestel cadeau. Daarmee wordt het andere traditionele geschenk, de fiets, voorbijgestoken (30%).

Het ‘envelopje’ is ook erg populair bij familieleden of vrienden van de communicant: meer dan twee op drie (69%) steekt op die manier een geldbedrag toe. Met de gespaarde centjes vinden de kinderen hun weg naar de elektronica. 30% van de kinderen spaart voor een smartphone. Een laptop en fiets hebben een gedeelde tweede plaats, een tablet komt op nummer drie.

Sociale druk

Van zodra een kind twaalf is, vindt iets meer dan de helft van de volwassen Belgen (53%) dat het oud genoeg is om een smartphone met data-abonnement te krijgen. Ook opvallend is dat ruim één op de drie ouders (35%) aangeeft dat de smartphone voor hun kind er eigenlijk vooral komt omwille van sociale druk, zodat hun kind niet de enige is in de vriendenkring zonder smartphone. Welk type smartphone zoon- of dochterlief krijgt, is dan ook van minder belang.

Tom Ghyllebert, medewerker van de Telenet-winkel in Gent: “Tijdens het communieseizoen zien we vaak kinderen en hun ouders langskomen met de centjes in een envelopje. Ze kiezen dan samen in functie van het gespaarde bedrag een toestel uit. De kinderen letten vooral op de camera: met oog op hun sociale media-account is foto’s en filmpjes kunnen maken het belangrijkste. En bij het toestel hoort ook vaak een hippe cover. Dit is ook een duidelijk verschil met wanneer jongere kinderen al een toestel krijgen: dan hoeft het geen smartphone te zijn en primeert bijna alleen bereikbaarheid: de ouders en het kind moeten elkaar kunnen bellen of een berichtje sturen. Bij tieners draait het al veel meer om het contact met vrienden en personaliseren van het toestel. De ouders houden bij de beslissing soms ook rekening met welk type toestellen er thuis al aanwezig zijn om makkelijker dingen te kunnen delen of instellingen te beheren.”

Mama’s bezorgder dan papa’s

Hoewel de eerste stappen naar de “jongvolwassenheid” gelinkt worden aan het krijgen van een smartphone, maken toch bijna alle ouders (96%) zich hier zorgen over. Te veel schermtijd, in contact komen met volwassenen met slechte bedoelingen of beelden te zien krijgen die niet voor kinderogen geschikt zijn, zijn de grootste bekommernissen. Vooral moeders zijn bezorgd over deze laatste twee aspecten. Enigszins tegenstrijdig: tegelijk geeft meer dan 40% van de ouders toe dat ze hun kind toelaten zich ouder voor te doen dan het is om online accounts of apps te kunnen instellen.
​Te veel mobiele data gebruiken, zonder het te beseffen online aankopen doen of de gevaren van phishing te laat opmerken zijn ook redenen voor ongerustheid bij de ouders, weliswaar in mindere mate.

Weinig ouderlijk toezicht als zoon- of dochterlief online gaat

Ondanks deze zorgen, geeft 45% van de ouders aan dat ze geen beveiliging hebben ingeschakeld op het toestel van hun kind om bijvoorbeeld zelf meldingen te krijgen van welke apps er gedownload worden of om schermtijd te beheren vanop afstand. 1 op 10 van de ouders geeft aan zelfs helemaal niet te weten dat dergelijke functies bestaan. Wie er wel mee bezig is en meer wil weten, gaat online zoeken (58%) of praat met andere ouders (32%). Bij bijna 1 op 5 informeert ook de school proactief hierover.

Vooral praten is belangrijk

8 op 10 ouders geven wel aan regelmatig te praten over de gevaren van het internet. Ook worden er afspraken gemaakt over hoeveel tijd er mag doorgebracht worden op de smartphone, en probeert meer dan 6 op 10 van de ouders ook zelf hun gedrag aan te passen om het goede voorbeeld te geven.

23% van de ouders geeft echter aan nooit het toestel te controleren en maakt ook geen consequente afspraken over schermtijd.

Ouderlijk toezicht is niet altijd een volledige of structurele oplossing, zegt Karen Linten, Expert Mediaopvoeding bij Mediawijs. Het is vooral belangrijk dat je praat met de kinderen over wat ze beleven via hun smartphone. Net zoals je vraagt ‘hoe was het op school?’, zou je kunnen vragen ‘hoe was het online vandaag?’. Wij zetten dan ook vooral in op het bieden van handvatten voor een gesprek om samen tot bepaalde regels en structuur te komen. Kinderen geven zelf vaak aan dat ze zo’n kader nodig hebben. Voor jongere kinderen kunnen technische hulpmiddelen zoals ouderlijk toezicht naast zo’n gesprek nog ingezet worden. Maar het is altijd belangrijk dat de kinderen weten wat je controleert en waarom, én dat je meegroeit met de noden van je kind. Bekijk het als zijwieltjes waarmee ze leren fietsen. Die moet je ook op een bepaald punt weer losvijzen om je kind meer vrijheid te geven. Anders zijn ze toch gewiekst genoeg om jouw controle te omzeilen.’

Voor meer info:

Isabelle Geeraerts, woordvoerster Telenet
​015 33 55 44
​[email protected]

Karen Linten, expert Mediaopvoeding Mediawijs
​0476 45 53 66
​[email protected]